Binnenkijken in de Koninklijke Serres van Laken
Elke lente openen Koning Filip en Koningin Mathilde de indrukwekkende poorten van het Koninklijk Domein van Laken. Gedurende drie weken kan het publiek dan binnenkijken in de Koninklijke Serres van Laken. Het is de perfecte gelegenheid om de unieke serres te verkennen en de indrukwekkende plantencollectie te ontdekken.
Het Kasteel van Laken is sinds de onafhankelijkheid van België in 1830 de koninklijke residentie. Leopold I breidde het domein uit door verschillende aanpalende gronden aan te kopen. Zijn opvolger, Leopold II, wilde van het Kasteel van Laken een ontmoetingscentrum maken voor de Europese adel. Hij vergrootte het kasteel en liet het park opnieuw aanleggen.
Het idee voor het serrecomplex werd vermoedelijk geïnspireerd door het beroemde Palm House in de Kew Gardens in Londen. Leopold II gaf opdracht voor de bouw van het enorme serrecomplex en schakelde de architect Alphonse Balat in. Na veelvuldige gesprekken en voorontwerpen begon de bouw in 1874 en werd het complex pas in 1905 volledig afgerond.
De Koninklijke Serres zijn een uitzonderlijk voorbeeld van de Art Nouveau-architectuur, gekarakteriseerd door het gebruik van ijzer en glas in een speelse en ingenieuze combinatie.
Architecturale parel
De Koninklijke Serres van Laken zijn een indrukwekkend voorbeeld van ijzer- en glasconstructies. Het complexe ontwerp bestaat uit verschillende serres die met elkaar verbonden zijn door verglaasde galerijen, wat resulteert in een soort ‘glazen stad’. Dit ontwerp speelt met licht, ruimte en reflecties, en creëert een betoverende sfeer die typerend is voor de Art Nouveau.
De grootste en meest opvallende serre is de Wintertuin. Deze werd gebouwd tussen 1874 en 1876 en vormt het hart van het complex. De indrukwekkende koepel van 60 meter in diameter en 30 meter hoog is gebouwd van glas en ijzer, met een verfijnd metalen gebinte dat aan de binnenkant wordt ondersteund door een Dorische zuilengang. De koepel is een architecturaal meesterwerk waarin je tropische en subtropische planten zoals palmbomen en bananenbomen kan ontdekken. De serre is zo groot dat het mogelijk is om Congolese palmbomen te herbergen, die tot de oudste en zeldzaamste exemplaren behoren.
Naast de Wintertuin zijn er nog tal van andere serres, waaronder de Palmenserre, de Congoserre en de Azaleaserre. Deze serres herbergen verschillende plantencollecties en bieden een unieke kans om zeldzame en exotische flora te bewonderen. Het complexe ontwerp zorgt ervoor dat de verschillende serres en bijgebouwen op een ingenieuze manier met elkaar in verbinding staan, wat het mogelijk maakt om de serres van verschillende hoeken te bekijken.
Koninklijke plantencollectie
De plantencollectie van de Koninklijke Serres van Laken is werkelijk uniek. Er worden zeldzame en exotische planten tentoongesteld, waaronder azalea’s, orchideeën, palmen, fuchsia’s, camelia’s, rododendrons, hibiscussen en nog veel meer. Veel van de planten zijn al in de tijd van Leopold II geplant en worden elk jaar zorgvuldig onderhouden door de tuiniers van de Koninklijke Serres. Het is hun taak om de ideale omstandigheden te creëren zodat de bloemen op hun prachtigste kunnen bloeien wanneer de serres voor het publiek open zijn.
De Azaleaserre, gebouwd in 1885, is een van de mooiste serres in het complex. Elk jaar wordt het interieur omgetoverd tot een kleurrijk schouwspel van bloeiende azalea’s. Midden in de serre staat een borstbeeld van Louis Paras, de hoofdtuinier van de Koninklijke Serres van Laken van 1921 tot 1939, die door Koningin Elisabeth zelf werd geboetseerd. Het is een eerbetoon aan de man die zoveel bijgedragen heeft aan het behoud en de vernieuwing van de plantencollectie.
Tijdens je bezoek aan de Koninklijke Serres van Laken kun je kiezen tussen twee routes: een korter parcours van 1,5 uur of een langer parcours van 2,5 uur. Het langere parcours biedt de gelegenheid om de serres vanuit verschillende hoeken te bewonderen en de prachtige tuinen van het Koninklijk Domein te verkennen. Je wandelt onder andere langs tempelruïnes, de rozentuin en eeuwenoude bomen. Sommige van deze bomen zijn maar liefst 250 tot 300 jaar oud, wat een gevoel van tijdloze schoonheid toevoegt aan de ervaring.
De route leidt je langs de verschillende serres, van de Palmenserre en Azaleaserre tot de Wintertuin en de Congoserre. De Congoserre, gebouwd in de jaren 1880, herbergt subtropische planten en wordt gekarakteriseerd door zijn unieke, achthoekige koepelvormige structuur. De serre werd oorspronkelijk ontworpen om tropische flora uit het Congobekken te herbergen, maar door gebrek aan voldoende licht en warmte in de winter werd de collectie later vervangen door subtropische planten. De Congoserre werd tussen 2016 en 2019 gerenoveerd en is nu weer in zijn volle glorie te bewonderen.
De Oranjerie
De Oranjerie is een belangrijk onderdeel van het serrecomplex. Het werd begin 19de eeuw gebouwd, tijdens de Nederlandse periode. De Oranjerie is de plek waarin de sinaasappel- en laurierbomen en camelia’s overwinteren. De schoorstenen van de verwarmingsinstallatie van de grote serres steken boven het gebouw uit en geven de Oranjerie een opvallend uiterlijk.
Na de schitterende wandeling door de serres kun je een pauze nemen in de Oranjerie. Je kan er souvenirs, zoals postkaarten van de koninklijke familie, boeken over de serres en bloembollen om je eigen tuin wat koninklijke flair te geven, kopen. Ook is er een gezellige pop-up bar waar je kunt genieten van Belgische lekkernijen zoals éclairs, pralines en taartjes, vergezeld van een heerlijke koffie.
Praktische info
De Koninklijk Serres van Laken worden naar jaarlijkse traditie van vrijdag 18 april tot en met zondag 11 mei 2025 opengesteld voor het publiek. Het is het ideale moment om de wonderlijke 19de eeuwse architectuur van Alphonse Balat, de leermeester van Victor Horta, en de vele plantensoorten te ontdekken.
Het bezoek aan het serrecomplex start aan het Palmenplateau met de Débarcadère, de Palmenserre, de Azaleaserre, de Geraniumgalerij, de Dianaserre en de Spiegelserre. Nadien ontdek je de grote serres: de Perronserre of Embarcadère, de Congoserre met subtropische planten, de koepelvormige Wintertuin en de Oranjerie.
- Open van vrijdag 18 april tot en met zondag 11 mei.
- Ticket zijn enkel te koop via www.koninklijke-serres-royales.be
- Een ticket kost 7 euro. Kinderen tot en met 12 jaar hebben gratis toegang, maar ook de reservatie van hun bezoek op voorhand is verplicht.
- Overdag kan je kiezen tussen een lang (3 km) of kort (2 km) parcours. Het lange parcours start met een wandeling door de tuinen van het Koninklijk Domein en sluit daarna aan op het korte parcours richting de serres.
- Op vrijdag-, zaterdag- en zondagavonden, op maandag 21 april en donderdag 1 mei zijn er nocturnes. Tijdens de nocturnes kan je enkel het kortere parcours afleggen.
- Op dinsdag 6 mei is er ondersteuning voor personen met een beperkte mobiliteit met een aangepast parcours (2 km) en begeleiding op de kritieke punten van het parcours.
- Ingang en uitgang langs de erehekken van het Kasteel te Laken, Koninklijke Parklaan, 1020 Brussel.
- Parkeergelegenheid in de directe omgeving van het Kasteel van Laken is heel beperkt. Bezoekers worden aangeraden om alternatieve vervoerswijzen te overwegen bij het plannen van hun bezoek. Alle info over de bereikbaarheid van de serres vind je hier.
