Coronavirus: je rechten (en plichten) als reiziger

20 maart 2020 0 Door Deugenieten

De coronavirusepidemie heeft belangrijke gevolgen voor reizigers. Sommigen willen zelf hun reis annuleren of krijgen te maken met de annulering door reisorganisatoren, luchtvaartmaatschappijen of hoteluitbaters. En wat kan je het beste doen als je gestrand bent in het buitenland? Afhankelijk van de situatie – kocht je enkel een vliegtuigticket of boekte je een pakketreis – gelden er verschillende regels. Tot slot geven we je nog een kort overzicht van de verschillende verzekeringen waar je eventueel een beroep op kan doen.

ANNULATIE DOOR DE REIZIGER

Stel je hebt een reis geboekt maar door het coronavirus twijfel je om te vertrekken of je overweegt om de reis te annuleren? Voor je op reis vertrekt kan je sowieso altijd best de reisadviezen van de FOD Buitenlandse Zaken raadplegen.

JE KOCHT ENKEL EEN VLIEGTICKET

Wanneer je zelf beslist om je geboekte vlucht te annuleren, moet je nagaan of de contractvoorwaarden die verbonden zijn aan je ticket, je bepaalde rechten (zoals de gratis omruiling voor een vlucht op een andere datum) toekennen. Als het ticket die rechten niet toekent, heb je geen recht op terugbetaling.

Als je wilt annuleren en je hebt een annulatieverzekering afgesloten, kan het zijn dat de verzekering tussenkomt in de kosten van de annulering. De annulatieverzekering dekt echter enkel de gevallen omschreven in de overeenkomst. Het is dus essentieel om de algemene voorwaarden en de in de verzekeringsovereenkomst opgenomen uitzonderingen te controleren.

JE HEBT EEN PAKKETREIS GEBOEKT

Het begrip ‘pakketreis‘ is juridisch gedefinieerd. Er is sprake van een pakketreis wanneer de reisovereenkomst slaat op een combinatie van vervoer en logies, of van een van die elementen met andere reisdiensten (bv. het huren van een auto ter plaatse).

Alle pakketreizigers, zowel diegene die voor privé- dan wel professionele redenen reizen, vallen onder de wettelijke bescherming. Zo kunnen leerlingen en personeel van scholen die met een reisorganisator werken die laatste aanspreken in geval van problemen. Enkel zakenreizigers die een kaderovereenkomst hebben met een reisorganisator, kunnen niet van de bescherming genieten.

In het geval van een pakketreis hebben reizigers altijd het recht om hun reisovereenkomst te annuleren, inclusief de vliegtickets. De reisorganisator moet u terugbetalen, maar in principe bent u verplicht ook de schadevergoeding die in de algemene verkoopvoorwaarden van de pakketreisovereenkomst is voorzien, te betalen, tenzij er sprake is van onvermijdbare en uitzonderlijke omstandigheden op de bestemming of in de directe nabijheid ervan, en als die omstandigheden een belangrijke weerslag hebben op de pakketreis.

Naar aanleiding van de uitbraak van het corona-virus, en om de impact op de reissector te beperken alsook de belangen van de reiziger zelf te vrijwaren, werd er een ministerieel besluit genomen dat de verplichte terugbetaling van pakketreizen opschort gedurende 3 maanden en het verstrekken van een tegoedbon ter waarde van het betaalde bedrag mogelijk maakt. Deze tegoedbon moet voldoen aan de volgende voorwaarden:

de tegoedbon vertegenwoordigt de volledige waarde van het bedrag dat de reiziger reeds had betaald
aan de reiziger wordt geen enkele kost in rekening wordt gebracht voor het afleveren van de tegoedbon
de tegoedbon heeft een geldigheid van minstens één jaar
de tegoedbon vermeldt uitdrukkelijk dat hij werd afgeleverd als gevolg van de coronacrisis
De tegoedbon is een titel ten aanzien van de reisorganisator die hem heeft uitgegeven
De reiziger besteedt de tegoedbon naar keuze

Hierbij kan je als reiziger deze tegoedbon niet weigeren.

De tegoedbon die niet werd besteed door de reiziger binnen de termijn van één jaar na uitgifte, wordt op zijn vraag terugbetaald. De reisorganisator beschikt over een termijn van zes maanden voor de terugbetaling.

Extra info:

De reisorganisator kan beslissen om reizigers alsnog terug te betalen en geen tegoedbon te verschaffen.
De annulatie kan zowel uitgaan van de reisorganisator als van de reiziger. De coronacrisis moet de reden van annulatie zijn, waardoor de pakketreis niet meer kan uitgevoerd worden zoals afgesproken. Het kan daarbij ook gaan om pakketreizen die na de crisisperiode zouden moeten plaatsvinden. Bijvoorbeeld: pakketreizen in juni waarin toegang zit tot een voetbalwedstrijd van het EK, of in juli waarin toegang zit tot de Olympische Spelen, gezien beide evenementen niet doorgaan door de coronacrisis. Alle andere annulaties vallen niet onder de maatregel en de reisorganisator kan er geen tegoedbon voor opleggen.
De tegoedbon omvat alle bedragen die de reiziger betaald heeft. Heeft een reiziger slechts een voorschot betaald dan heeft hij bij een annulatie door de coronacrisis recht op een terugbetaling of tegoedbon ter waarde van dat voorschot. Er mag van de reiziger niet geëist worden dat hij eerst het saldo van de reissom betaalt om dan pas recht te hebben op een terugbetaling of een tegoedbon.
Reizen die nog niet geannuleerd werden door de coronacrisis, kunnen in principe doorgaan. Reizigers moeten zoals afgesproken, naast hun betaalde voorschot, het saldo van de reissom overmaken aan de reisorganisator.

JE HEBT ZELF EEN HOTELKAMER OF VAKANTIEWONING GEBOEKT OF EEN HUURAUTO GERESERVEERD

Als je beslist om te annuleren, breng je best de hotelier of de verhuurmaatschappij zo snel mogelijk op de hoogte van de annulering. Afhankelijk van de contractvoorwaarden, moet je al dan niet een annulatievergoeding betalen. Lees dus eerst de contractvoorwaarden voordat je een beslissing neemt over de annulering: zo weet je of er een annulatievergoeding verschuldigd is en onder welke voorwaarden en of je eventueel een overmachtsituatie kunt inroepen.

Volgens het Belgisch burgerlijk wetboek maakt overmacht een einde aan de verplichtingen van alle partijen zonder enige schadevergoeding. Er zijn echter geen specifieke bepalingen die voorzien in opschorting van het contract, van betalingen of een verplichting tot terugbetaling in geval van overmacht, zoals de coronacrisis. U moet de annuleringsvoorwaarden van uw contract raadplegen, met name om te weten wat er wordt voorzien in geval van overmacht:

indien in de overeenkomst niets is geregeld, is het aangeraden om samen met de wederpartij tot een minnelijke oplossing te komen, of het nu gaat om een professioneel of een particulier
als u een overeenkomst met een professionele verkoper heeft gesloten en u niet tot een oplossing kunt komen, dan kunt u laten bemiddelen via de Consumentenombudsdienst.

Wanneer er geen minnelijke oplossing mogelijk is, kunnen enkel de hoven en rechtbanken beslissen.

Als je wil annuleren en je hebt een annulatieverzekering afgesloten, kan het zijn dat de annulatieverzekering tussenkomt in de kosten van de annulering.

ANNULATIE DOOR DE REISORGANISATOR, DE LUCHTVAARTMAATSCHAPPIJ OF DE HOTELHOUDER

JE KOCHT ENKEL EEN VLIEGTICKET

Als je een “losse” vlucht hebt geboekt en die vlucht wordt geannuleerd door de luchtvaartmaatschappij, dan valt dat onder de rechten van luchtreizigers. In toepassing van de Europese verordening (EG) 261/2004 heb je in principe recht op terugbetaling of een ticket voor een andere vlucht, wat de reden van de annulatie ook is. Bovendien kan je een bijkomende compensatie eisen, behalve wanneer de vlucht wordt geannuleerd door een buitengewone omstandigheid, zoals het coronavirus.

Indien je van oordeel bent dat de luchtvaartmaatschappij die de vlucht annuleert, onterecht het coronavirus als buitengewone omstandigheid inroept en je meent wel recht te hebben op een compensatie, kan je klacht indienen bij de FOD Mobiliteit en Vervoer.

JE BOEKTE EEN PAKKETREIS

Het begrip ‘pakketreis‘ is juridisch gedefinieerd. Er is sprake van een pakketreis wanneer de reisovereenkomst slaat op een combinatie van vervoer en logies, of van een van die elementen met andere reisdiensten (bv. het huren van een auto ter plaatse).

Alle pakketreizigers, zowel diegene die voor privé- dan wel professionele redenen reizen, vallen onder de wettelijke bescherming. Leerlingen en personeel van scholen die met een reisorganisator werken kunnen die laatste dan ook aanspreken in geval van problemen. Enkel zakenreizigers die een kaderovereenkomst hebben met een reisorganisator, kunnen niet van die bescherming genieten.

Wanneer de reisorganisator de pakketreisovereenkomst niet kan uitvoeren omwille van onvermijdbare en buitengewone omstandigheden, kan hij de overeenkomst voor het vertrek opzeggen zonder schadevergoeding aan u te moeten betalen. Normaal stelt de reisorganisator je een evenwaardig alternatief voor (bv. een andere bestemming of een andere periode). Je kan dat uiteraard aanvaarden, maar bent daar niet toe verplicht. Aanvaard je dat alternatief niet, dan moet de reisorganisator je in principe terugbetalen.

Naar aanleiding van de huidige uitzonderlijke omstandigheden, en om de impact op de reissector te beperken alsook de belangen van de reiziger zelf te vrijwaren, werd er een ministerieel besluit genomen dat de verplichte terugbetaling van pakketreizen opschort gedurende 3 maanden en het verstrekken van een tegoedbon ter waarde van het betaalde bedrag mogelijk maakt. Deze tegoedbon moet voldoen aan de volgende voorwaarden:

de tegoedbon vertegenwoordigt de volledige waarde van het bedrag dat de reiziger reeds had betaald
aan de reiziger wordt geen enkele kost in rekening wordt gebracht voor het afleveren van de tegoedbon
de tegoedbon heeft een geldigheid van minstens één jaar
de tegoedbon vermeldt uitdrukkelijk dat hij werd afgeleverd als gevolg van de coronacrisis
De tegoedbon is een titel ten aanzien van de reisorganisator die hem heeft uitgegeven
De tegoedbon is een titel ten aanzien van de reisorganisator die hem heeft uitgegeven

Hierbij kan je als reiziger deze tegoedbon niet weigeren.

Extra info:

De reisorganisator kan beslissen om reizigers alsnog terug te betalen en geen tegoedbon te verschaffen.
De annulatie kan zowel uitgaan van de reisorganisator als van de reiziger. De coronacrisis moet de reden van annulatie zijn, waardoor de pakketreis niet meer kan uitgevoerd worden zoals afgesproken. Het kan daarbij ook gaan om pakketreizen die na de crisisperiode zouden moeten plaatsvinden. Bijvoorbeeld: pakketreizen in juni waarin toegang zit tot een voetbalwedstrijd van het EK, of in juli waarin toegang zit tot de Olympische Spelen, gezien beide evenementen niet doorgaan door de coronacrisis. Alle andere annulaties vallen niet onder de maatregel en de reisorganisator kan er geen tegoedbon voor opleggen.
De tegoedbon omvat alle bedragen die de reiziger betaald heeft. Heeft een reiziger slechts een voorschot betaald dan heeft hij bij een annulatie door de coronacrisis recht op een terugbetaling of tegoedbon ter waarde van dat voorschot. Er mag van de reiziger niet geëist worden dat hij eerst het saldo van de reissom betaalt om dan pas recht te hebben op een terugbetaling of een tegoedbon.
Reizen die nog niet geannuleerd werden door de coronacrisis, kunnen in principe doorgaan. Reizigers moeten zoals afgesproken, naast hun betaalde voorschot, het saldo van de reissom overmaken aan de reisorganisator.

JE HEBT ZELF EEN HOTELKAMER OF VAKANTIEWONING GEBOEKT OF EEN HUURAUTO GERESERVEERD

indien in de overeenkomst niets is geregeld, is het aangeraden om samen met de wederpartij tot een minnelijke oplossing te komen, of het nu gaat om een professioneel of een particulier
als u een overeenkomst met een professionele verkoper heeft gesloten en u niet tot een oplossing kunt komen, dan kunt u laten bemiddelen via de Consumentenombudsdienst.

Wanneer er geen minnelijke oplossing mogelijk is, kunnen enkel de hoven en rechtbanken beslissen.

JE BENT GESTRAND IN HET BUITENLAND

JE KOCHT ENKEL EEN VLIEGTICKET

Wanneer de luchtvaartmaatschappij je terugvlucht heeft geannuleerd omwille van het coronavirus of omwille van een beslissing van de overheid in het land waar je verblijft, heb je de keuze tussen de terugbetaling van je ticket zonder bijkomende kosten of het aanvaarden van de alternatieve terugvlucht die de luchtvaartmaatschappij je aanbiedt. De luchtvaartmaatschappij is echter niet verplicht om een bijkomende compensatie te betalen.

Wanneer de alternatieve terugvlucht niet dezelfde dag gebeurt, moet de luchtvaartmaatschappij de kosten van je hotelaccommodatie dragen.

Wanneer de vlucht plaatsvindt, maar je ze niet kunt nemen door maatregelen van de overheid (bv. een hotel dat in quarantaine is geplaatst), is de luchtvaartmaatschappij niet verplicht om je terug te betalen of je een alternatieve vlucht aan te bieden.

Voor kosten die de luchtvaartmaatschappij niet draagt, moet je in principe zelf instaan, voor zover de overheid (lokaal, nationaal, Europees) daar niet in tussenkomt (bv. voor quarantaine of repatriëring). Eventueel kan je hiervoor wel je verzekering aanspreken.

JE BOEKTE EEN PAKKETREIS

Juridisch gezien is een pakketreis een reisovereenkomst die minimum een combinatie van twee diensten omvat, zoals vervoer en logies, of een van die twee diensten met andere reisdiensten (bv. het huren van een auto ter plaatse).

Als je als gevolg van onvermijdbare en buitengewone omstandigheden zoals het coronavirus niet kunt terugkeren op het einde van je pakketreis en je verblijf moet worden verlengd, is de reisorganisator verplicht om voor elke getroffen reiziger de kosten te dragen voor ten hoogste drie bijkomende overnachtingen in de voorziene of gelijkwaardige accommodatie. Daarnaast heeft hij een bijstandsplicht: hij moet de reiziger informatie geven over medische diensten, plaatselijke autoriteiten en consulaire bijstand, alsook de reiziger helpen op het vlak van communicatie en het vinden van andere reisarrangementen.

Ben je langer dan drie dagen geblokkeerd, dan moet je de bijkomende kosten in principe zelf dragen, voor zover de overheid (lokaal, nationaal, Europees) daar niet in tussenkomt (bv. voor quarantaine of repatriëring). Neem in dat geval zeker contact met je reisorganisator. Vaak komt die om commerciële redenen tussen. Eventueel kan je ook je verzekeraar aanspreken.

CORONAVIRUS: OP WELKE VERZEKERING KAN JE EEN BEROEP DOEN?

REISBIJSTANDSVERZEKERING

Via een verzekeringscontract – Afhankelijk van de gekozen formule verschillen de polissen van reisbijstandsverzekeringen inhoudelijk. Een reisbijstandsverzekering kan betrekking hebben op technische bijstand in geval van autopech/ongeval en/of medische bijstand in geval van gezondheidsproblemen. Afhankelijk van de gekozen formule kan de verzekering tussenkomen in de medische kosten, in de kosten voor repatriëring en/of de kosten voor een verlengd verblijf, volgens de algemene voorwaarden en binnen de vastgestelde vergoedingsgrenzen.

Deze verzekering kan worden aangegaan voor een bepaalde duur of op jaarbasis. Als je een verzekering hebt onderschreven voor een bepaalde duur en je door overmacht langer ter plaatse moet blijven, is het mogelijk dat de dekkingen van een reisbijstandsverzekering toch blijven gelden. Als je bijvoorbeeld ziek wordt nadat de einddatum van de reisbijstandsverzekering is verstreken, kan je er toch nog een beroep op doen, indien dat zo voorzien is in de algemene voorwaarden van de polis. Voor meer gedetailleerde informatie neem je best contact op met de verzekeringstussenpersoon van je keuze.

In het kader van de coronavirusepidemie heeft Assuralia op 5 maart 2020 een tabel opgesteld die de dekking van de verschillende bijstandsverzekeringen van de belangrijkste actieve verzekeringsmaatschappijen in België vergelijkt. De lijst is niet exhaustief en kan op elk moment worden gewijzigd. Je kan de lijst via deze link terugvinden.

Via je kredietkaart – Bepaalde kredietkaarten voorzien een dekking rechtsbijstand voor reizen die geheel of gedeeltelijk betaald werden met die kaarten. Als reiziger kan je een beroep doen op die dekking, volgens de algemene voorwaarden en binnen de vastgestelde vergoedingsgrenzen.

Via je ziekenfonds – Voor dringende medische tussenkomst of repatriëring kan je via je ziekenfonds ook genieten van bepaalde diensten. Voor meer informatie contacteer je best je ziekenfonds.

ANNULATIEVERZEKERING

Het doel van een annulatieverzekering is om je te beschermen tegen het financiële verlies door de annulatie van je reis of een vervroegde terugkeer.

De eventuele tussenkomst hangt af van de gekozen dekking en de oorzaken van de annulatie die in de algemene voorwaarden van het contract opgesomd worden (medisch, familiaal, professioneel, materieel, administratief, weigering van een visum …).

Een dergelijke verzekering kan voor onbepaalde tijd (tijdelijk) of op jaarbasis worden afgesloten. Voor meer informatie neem je best contact op met je verzekeraar of de verzekeringstussenpersoon van je keuze.

In het kader van de coronavirusepidemie heeft Assuralia op 5 maart 2020 een tabel opgesteld die de dekking van de verschillende annulatieverzekeringscontracten van de belangrijkste verzekeringsmaatschappijen in België vergelijkt. Die lijst is niet exhaustief en kan op elk moment worden gewijzigd. Je vindt de tabel via deze link.

HOSPITALISATIEVERZEKERING

Voor een tussenkomst in de ziekenhuiskosten kan je eventueel een beroep doen op je hospitalisatieverzekering. Ook in dat geval is een tussenkomst mogelijk binnen de grenzen die vastgelegd zijn in de verzekeringspolis. Neem voor meer informatie contact op met je verzekeraar of je verzekeringstussenpersoon.

Voor meer informatie over het coronavirus zelf, de effecten ervan op de gezondheid en hoe je jezelf kan beschermen verwijzen we graag naar de website over het coronavirus van de FOD Volksgezondheid.

Bron: FOD Economie – update 08/04/2020

Volg ons op sociale media of contacteer ons